บทที่ 3

1. หยุดยั้ง 
1.1 ตรวจสอบพื้นที่ป่าที่ถูกบุกรุกทั้งทางพื้นดิน ด้วยการลาดตระเวน เฝ้าตรวจ และตรวจสภาพทางอากาศ รวมทั้งถ่ายภาพพื้นที่ป่าในสภาพปัจจุบัน เพื่อนำภาพถ่ายมาทำข้อมูลและตรวจสอบราษฎรที่บุกรุกพื้นที่ไม่ให้กระทำใดๆในพื้นที่ ถือเป็นการดำเนินการโดยผิดกฎหมาย
1.2 จัดทำข้อมูลการถูกบุกรุกพื้นที่ป่า โดยแบ่งเป็นบุกรุกโดยราษฎร และ นายทุน เพื่อเป็นแนวทางการดำเนินการต่อกลุ่ม ซึ่งควรกำหนดให้ใช้พื้นที่ทำการเกษตรเฉพาะราษฎรในพื้นที่ จำนวนพื้นที่ กี่ไร่ ใครควรมีพื้นที่หรือไม่มีพื้นที่ โดยพิจารณาแบ่งพื้นที่ที่เป็นธรรม และเหมาะสม
2. ยึดคืน
2.1 ดำเนินการตรวจยึดพื้นที่บุกรุกคืนทั้งหมด โดยหน่วยงานป่าไม้ในพื้นที่
2.2 ทำประชาคมราษฎรในพื้นที่ โดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศ หรือภาพถ่ายดาวเทียม ให้ชุมชนนำไปชี้พื้นที่ทำกินของราษฎร
2.3 นายทุนไม่มีสิทธิ์ในการครอบครองหรือใช้พื้นที่ป่า ซึ่งควรพิจารณาให้เฉพาะราษฎรที่มีความต้องการใช้พื้นที่ทำการเกษตร โดยจัดที่ทำกินเป็นส่วนรวมของหมู่บ้านตามความเหมาะสม และราษฎรได้รับสิทธิ์เท่าเทียมกัน ทั้งนี้พื้นที่โดยรอบหมู่บ้าน หรือพื้นที่ราบถูกบุกรุกมีผืนติดต่อกัน เป็นพื้นที่ให้มีการจัดที่ทำกิน เพื่อรักษาสภาพป่าในพื้นที่เขาที่เป็นต้นน้ำ
3. ฟื้นฟู
3.1 จัดทำโครงการฟื้นฟูสภาพพื้นที่ป่า ด้วยการปลูกต้นไม้ในพื้นที่ถูกบุกรุกเดิม ให้เติบโตทดแทนพื้นที่ป่าที่ถูกทำลาย
3.2 จัดทำโครงการสร้างฝายในพื้นที่ป่าต้นน้ำ และตามห้วยลำน้ำในพื้นที่ เพื่อฟื้นฟูสภาพพื้นที่ป่า
4. ดูแลรักษา
4.1 ส่งเสริมให้ท้องถิ่น หมู่บ้าน/ชุมชน เห็นความสำคัญของป่า และมีส่วนร่วมในการป้องกันรักษาป่าของหมู่บ้าน/ชุมชน
4.2 ดำเนินการลาดตระเวน เฝ้าตรวจร่วมกับเจ้าหน้าที่ป่า และราษฎรในพื้นที่ เช่น ชรบ. เพื่อตรวจสภาพพื้นที่ป่าร่วมกัน และต่อเนื่อง
4.3 จัดสร้างที่ตรวจการณ์และจุดต้านทานถาวรบนที่สูง บริเวณดอยพระเจ้า ซึ่งสามารถใช้ตรวจสภาพพื้นที่ป่า ได้ครอบคลุมพื้นที่ป่าขะเนจื๊อ รวมทั้งสามารถใช้ประโยชน์ในการตรวจการณ์ในพื้นที่ตรงข้ามได้